Proso w Polsce uprawia się głównie w centralnej, wschodniej i południowej części kraju, gdzie występują najkorzystniejsze warunki klimatyczno-glebowe. Najwięcej plantacji znajduje się w województwach: lubelskim, mazowieckim, świętokrzyskim, podkarpackim oraz małopolskim. W ostatnich latach zauważa się jednak wzrost zainteresowania tą rośliną również w innych regionach Polski, co jest efektem jej odporności na suszę i rosnącego popytu na produkty bezglutenowe.
Charakterystyka uprawy prosa
Proso jest rośliną ciepłolubną i mało wymagającą, co czyni je atrakcyjnym gatunkiem szczególnie w kontekście zmian klimatycznych. Doskonale znosi okresowe niedobory wody i może być uprawiane na glebach o słabszej jakości. Jak podają eksperci z ośrodków doradztwa rolniczego: Proso to jedna z najbardziej odpornych na suszę roślin zbożowych, dlatego coraz częściej pojawia się w gospodarstwach położonych w rejonach o mniejszych opadach.
Najważniejsze regiony uprawy
Województwo lubelskie i mazowieckie
Regiony te należą do czołówki krajowej pod względem areału upraw prosa. Rolnicy w tych częściach Polski cenią roślinę za jej krótszy okres wegetacji i możliwość stosowania w płodozmianie.
Południowa Polska – Małopolska i Podkarpacie
Na terenach falistych i pagórkowatych, gdzie gleby bywają lekkie, proso sprawdza się wyjątkowo dobrze. W tych województwach tradycja jego uprawy sięga jeszcze czasów przedwojennych. Jak podkreślają agronomowie: Proso było niegdyś jednym z podstawowych zbóż w gospodarstwach chłopskich Małopolski, a dziś wraca dzięki modzie na ekologiczne i lokalne produkty.
Zastosowanie i znaczenie prosa
- Żywność bezglutenowa: z prosa produkuje się mąkę, kasze i płatki, które są cennym składnikiem diety osób z celiakią.
- Pasza dla zwierząt: ziarno i słoma prosa stanowią wartościową paszę dla drobiu oraz bydła.
- Produkcja ekologiczna: proso idealnie wpisuje się w zasady rolnictwa ekologicznego ze względu na niskie wymagania nawozowe i brak potrzeby intensywnej ochrony chemicznej.
Ciekawostki o prosie
Proso jest jednym z najstarszych zbóż uprawianych przez człowieka – jego historia sięga kilku tysięcy lat. W Polsce było popularne już w średniowieczu, stanowiąc podstawę kasz i polewek. Obecnie obserwuje się renesans jego popularności, zwłaszcza wśród producentów zdrowej żywności i w kuchni wegańskiej. Jak zauważają specjaliści ds. żywienia: Kaszka jaglana, która powstaje właśnie z prosa, jest jednym z najbardziej odżywczych produktów zbożowych i wraca na polskie stoły w nowoczesnej odsłonie.
Podsumowując, proso ma w Polsce dobre warunki do dalszego rozwoju upraw. Zmieniający się klimat, rosnące zainteresowanie zdrową żywnością oraz ekologiczne trendy sprawiają, że ten dawny gatunek zboża ponownie zyskuje na znaczeniu w polskim rolnictwie.
